Meeldauw bestrijden

Inhoudsopgave

• Beschrijving en schade door meeldauw
• Aantasting door meeldauw voorkomen
• Echte meeldauw
• Echte meeldauw bestrijden
• Valse meeldauw
• Valse meeldauw bestrijden

Beschrijving en schade door meeldauw

Meeldauw is een wijdverspreide schimmelziekte van nuttige en sierplanten die voorkomt bij meer dan 100 verschillende soorten. Schimmels behoren tot een lagere plantensoort die geen bladeren, stengels en wortels hebben om zelf de voedingsstoffen te kunnen vormen die nodig zijn om te kunnen groeien. Meeldauw parasiteert op een gastheer, veroorzaakt bladval en laat soms de gastheer zelfs sterven. Sommige soorten, zoals appelmeeldauw, tasten alleen bepaalde planten aan. Er wordt een algemeen onderscheid gemaakt tussen echte meeldauw en valse meeldauw. Het is belangrijk om het verschil te herkennen, want de twee vormen hebben verschillende oorzaken en worden ook verschillend bestreden.

Echte meeldauw (Erysiphaceae) behoort tot de buisvormige schimmels en bestaat uit een groot aantal soorten. Elke soort is specifiek en kan slechts één type waardplant aanvallen. Dit betekent dat echte meeldauw die een tomaat aantast, geen komkommer of andere plantensoorten kan aantasten. Hetzelfde geldt in bijna alle gevallen voor valse meeldauw (Peronosporaceae), wat eigenlijk geen echte schimmel is. Het is een pseudo-schimmel en is eigenlijk veel nauwer verwant aan bruine algen en diatomeeën.

Terwijl echte meeldauw ook kan groeien bij droog weer, heeft valse meeldauw een hoge luchtvochtigheid en natte bladeren nodig om zich te kunnen verspreiden. Overigens geldt voor beide schimmelziekten hetzelfde: Geïnfecteerde bladeren en vruchten zijn niet echt giftig vanwege de meeldauwschimmels. Toch raden we af om ze te eten, omdat de schimmels soms ernstige allergieën kunnen veroorzaken.

Aantasting door meeldauw voorkomen

Het is natuurlijk het beste als planten in de eerste plaats niet worden aangetast door meeldauw. De volgende tips kunnen helpen bij de preventie:

Kies resistente variëteiten bij het herplanten of zaaien.

Vermijd overbemesting, vooral met stikstof.

Zorg ervoor dat de planten niet te dicht op elkaar staan en voldoende lucht en zon krijgen.

Zet kruiden zoals basilicum, kervel of bieslook tussen de planten. Deze worden gemeden door echte meeldauw.

Zorg er tijdens droog weer voor dat u voldoende extra water geeft zodat de planten niet kunnen verzwakken.

Bescherm de bladeren tegen vocht en geef de planten alleen water van onderaf, bij voorkeur 's ochtends of 's middags.

Verwijder onkruid, omdat het vaak besmet is en de schimmel zich van daaruit kan verspreiden.

Versterk planten om ze minder vatbaar te maken. Heermoes afkooksel is bijzonder geschikt om te versterken.

Als een plant is aangetast, verwijder dan onmiddellijk de aangetaste bladeren en bloemen en gooi ze bij het huishoudelijk afval. De bladeren kunnen gecomposteerd worden als ze voor de veiligheid bedekt worden met een dicht materiaal zoals aarde of gemaaid gras. Dit voorkomt dat de sporen door de wind worden meegevoerd.

Echte meeldauw

Echte meeldauw komt vooral opzetten tijdens droog en warm weer en is te herkennen aan de witte, meelachtige stof aan de bovenzijde van de bladeren, bloemen en stengels. Na verloop van tijd wordt de witte schimmel donkerder en krullen de bladeren zich omhoog.

De bladeren worden bruin en verdrogen, de bloemen verwelken. Als de aantasting ernstig is, kunnen hele delen van de plant afsterven. Meeldauw komt vooral voor op rozen, asters, komkommers, wortelen en kruisbessen.

Echte meeldauw bestrijden

Wanneer planten op de juiste plaats staan en voldoende voedingsstoffen kunnen opnemen zullen ze minder snel last hebben van meeldauw.

Als u de schimmelziekte toch hebt ontdekt, is het verstandig om zoveel mogelijk de aangetaste bladeren te verwijderen en bij het huisvuil af te voeren. Daarna wordt een behandeling met melk aanbevolen. Meng hiervoor verse melk (bij voorkeur rauwe melk, geen UHT-melk) met water in een verhouding van 1:8 en besproei de plant hiermee om de paar dagen. De micro-organismen in de melk bestrijden de schimmel effectief en op natuurlijke wijze. Ze versterken ook de plant.

Een huismiddeltje dat heel goed werkt als het correct wordt gebruikt, is bakpoeder. Om precies te zijn, het is het ingrediënt natriumwaterstofcarbonaat. Maak een mengsel van één deel bakpoeder en voeg 99 delen water toe (gelijk aan 1% bakpoeder in water). Besproei de aangetaste plantendelen vervolgens goed met dit mengsel. Er kunnen betere resultaten worden bereikt met zuiver natriumwaterstofcarbonaat, omdat bakpoeder vaak een aantal andere stoffen bevat. Kaliumwaterstofcarbonaat kan ook worden gebruikt.

Verzorg de plant vanaf nu heel goed en let er vooral op dat de plant voldoende vocht krijgt zodat deze niet meer kan verzwakken.

Is de grond eenmaal aangetast met een schimmelziekte dan is het verstandig om op die plaats geen meeldauwgevoelige planten meer te planten. Als dit niet mogelijk is kan de grond op de aangetaste plaats ververst worden.

Valse meeldauw

Valse meeldauw is een “slechtweerschimmel”, hij houdt van vocht en tast zowel sierplanten als talrijke gewassen aan, zoals erwten, veldsla, sla, kool, radijs, schorseneren, spinazie, uien en wijnstokken. Het schadepatroon verschilt van dat van echte meeldauw: beide zijden van het blad worden aangetast. De witte laag verschijnt aan de onderkant van het blad, waar zich meestal een grijze of grijs violette schimmelvlek vormt. Aan de bovenkant van het blad zijn lichter wordende of gelige vlekken te zien. Het blad sterft af. Als de schimmel niet behandeld wordt, kan de hele plant afsterven.

Valse meeldauw bestrijden

De schimmel zelf kan op natuurlijke wijze worden bestreden met verschillende plant afkooksels. Het gebruik van een afkooksel van heermoes (Recept : - 100 gedroogde stengels voor 1l water - 2 tot 3 uur trekken, koken gedurende 20 minuten, afkoelen en filteren) is bijvoorbeeld effectief gebleken. Het wordt verdund met water en regelmatig op de aangetaste plant gesproeid. U kunt ook een afkooksel van knoflook gebruiken. Voor dit laatste worden vier teentjes knoflook uitgeperst en met een liter kokend water gemengd.

Ook de bij de echte meeldauw beschreven biologische behandelingsmethoden met melk of bakpoeder zijn effectief gebleken.